The Reading Agency
Arts Council’dan fon desteği alan bir yardım derneği olan The Reading Agency, projeleri için kamu, özel ve gönüllü sektörlerden ortakları bir araya getiriyor ve projeleriyle her yıl Birleşik Krallık’ta 1,4 milyon insana ulaşıyor. 27 çalışanı ve mütevelli heyetiyle hizmet veriyor. Yardım fonları yıllık cironun %14’ünü oluşturuyor. Kalanı yardım toplama organizasyonları ve satışlardan elde ediliyor. Bütçenin büyük kısmı yetişkinler için kullanılıyor. Reading Friends programında destek olan bir piyango firması son 4 yılda 2.1milyon sterlin bağışlamış. Summer Reading Challenge programında kütüphaneler kitapları satın alıyorlar. Yayınevlerinden de oldukça yüklü miktar gelir elde ediliyor. Reading Partners programı için organizasyona yıllık üyelik ödemesi yapan, çocuk ve yetişkin kitabı çıkaran 40 kadar yayınevi var. Farklı yerlere ve topluluklara bu ağı kullanarak kampanya ve çalışmalarını duyurabiliyorlar.
Arts Council dışında gelirin %40’ı satışlardan geliyor. (Fund Raising) Yardım etkinliklerinden, Loto’dan, yardım derneklerinden, banka ve süpermarket zincirleri de dahil olmak üzere kurumsal firmalardan gelir elde ediliyor.
Dernek son birkaç yıldır vizyon ve hedefleri yeniden gözden geçirerek okumanın bireysel ve sosyal etkileri üzerine odaklanan sağlık ve iyilik, sosyal yetenekler, sosyalleşme olarak belirlenen üç ana hedef için çalışmalar yapmaya başladı.
İnsanları okumaya başlamaya teşvik etmek ve okuma konusunda problem yaşayanların okuma yeteneği geliştirmelerini sağlamayı amaçlayan dernek çok erken yaştaki çocuklar hariç tüm yaş gruplarını kapsıyor. Okuma tutkunlarının da farklı okumalar yapmalarını sağlayıp onları iyi okuyamayanlara örnek olarak göstermeyi de hedefleyen derneğin karma uygulamalarla daha iyi sonuçlar aldığını belirtiyor.
İngiltere’de yakın zamanda yapılan ulusun okuma durumunu konu alan bir araştırma, yeteneklerin geliştirilmesi, sosyalleşme, sağlık ve iyilik adı altında 3 ana konuya odaklanarak okumanın bu konulardaki etkisi ölçüldü ve bize okumanın gerçekten de fark yarattığını kanıtladı. Araştırma sonucu pdf olarak siteden indirilebilir.
Dernek yetkililerinin ifadelerine göre okumak önemli ancak kolay değil. Çalışma ve çok sayıda alıştırma gerektiriyor. Eğer bundan keyif almıyorsanız bunu yerleştirmeniz çok zor. İnsanların ne okuduğu o kadar önemli değil. Klasik eser ya da edebiyat olmak zorunda değil, önemli olan okuduklarının kendi ilgilerini çekmesi.
Araştırmadan öğrenilen bir diğer sonuç da rol modellerinin önemi. Okumayı zor bulanları en çok teşvik eden faktörlerden biri kendi çevrelerinde saygı duydukları kişilerin okuduklarını görmeleri.
Okullar, kolejler, sağlık merkezleri, hapishaneler ve kütüphanelerle ortaklık kuran The Reading Agency ana ortaklarının halk kütüphaneleri olduğunu belirtiyor.
Daha detaylı bilgi için: https://readingagency.org.uk/about/partners/
Önemli Projeler
Quick Reads – Hızlı Okumalar
Programın ve okuma eğitiminin başlangıç noktası doğru kitabın doğru okura ulaşması. Bu amaçla hızlı okuma (Quick Reads) kitapları hazırlanıyor ve sunuluyor. Popüler kitaplar basan tanınmış yayınevlerinin okumayı zor bulanlar için özel olarak hazırladıkları hikâye kitapları kullanılıyor, okuma listeleri sunuluyor. Her yıl en iyi satan yazarlarla yetişkinlere yönelik 6 kısa kitap hazırlanıyor.
2006 yılından itibaren 100’den fazla başlıkta hazırlanmış 4,8 milyondan fazla kopya Quick Reads kitabının dağıtımı yapılmış! Kitaplar beş milyondan fazla kez kütüphaneler aracılığıyla ödünç verilmiş ve proje Andy McNab, Jojo Moyes, Anne Cleeves, Ian Rankin ve Benjamin Zephaniah dahil olmak üzere en kaliteli ve popüler yazarların çeşitli eserlerini yayınlama konusunda bir üne kavuşmuş.
Daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Reading Ahead – Okumaya Devam
Bir başka çalışma alanı da okuma konusunda kendine güveni olmayan yetişkinlerle ilgili. Çocukların yaz okumasına benzer bir yapıda olmakla birlikte yetişkinler için ve 16 ay süreli bir projenin en önemli amacı kütüphanelerde, kolejlerde, hapishanelerde, iş alanlarında okumayı zor bulan yetişkinleri motive etme çalışmak.
Reading Ahead gençleri ve yetişkinleri okuma algılarını değiştirerek, onlara fırsatlar vererek ve güvenlerini arttırarak destekliyor.
Proje halk kütüphaneleri, yetişkin eğitim kurumları, kolejler, işyerleri ve hapishaneler aracılığıyla yürütülüyor. Katılımcılar altı adet okuma seçiyor ve bunları kişisel bir okuma günlüğüne kaydediyor ve değerlendiriyor. Günlük tamamlandıktan sonra da sertifika alıyorlar ve ulusal ödül çekilişine katılmaya hak kazanıyorlar!
Program sadece kitapları değil, gazete, dergi ve web sitelerini de içeriyor. Amaç, katılımcıların yeni bir şey denemeleri için kendilerini zorlamaları ve okumanın süreçte bir zevk olabileceğini keşfetmeleri.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Reading Well
Reading Agency’nin çalışma yaptığı bir başka alan da Reading and Health (Okuma ve Sağlık). Kütüphanelerin sağlık bölümleriyle yürütülen çalışma okumanın sağlık üzerindeki olumlu etkilerini kanıtlıyor. Reading Well, Books on Prescription (Reçeteli Kitaplar) programı bunlardan bazıları.
Bu projeler Royal College, üniversite hastaneleri, sağlık ocakları, psikiyatri klinikleri, deneyimli kişilerle görüşülerek geliştirilmiş. Şu anda 4 türü var. İlki yetişkin zihinsel sağlık özellikle unutkanlık ve hafıza problem yaşayanlara yönelik. İkincisi (Shelf health) gençlere yönelik zihinsel sağlık. Bir diğeri uzun dönem, diyabet, kalp gibi kronik rahatsızlığı olanlara yönelik. Bir de bilişsel davranış terapisi kitapları ve aynı problemi yaşayıp üstesinden gelmeyi başarmış insanların yazdıkları kişisel kitaplar var. Bir başkasının aynı sağlık sorunu deneyimini okumanın da kolaylaştırıcı ve rahatlatıcı bir özelliği var. 2020 Ocak ayında uygulanmaya başlayan program da aile ve çocuk zihinsel sağlığı üzerine hazırlanmış.
Tamamı yayınlanmış kitaplar. Kitap listesi oluşturulması konusunda yayınevlerinin bir rolü yok. Sağlık uzmanlarıyla beraber oluşturup seçilen listelerin her birinde en az 30-35 kitap ismi bulunuyor. Bir kez liste hazırlandıktan sonra yayınevleriyle üzerlerinde çalışıyor. Promosyonu yapılan kitapların satışları çok büyük rakamlara ulaşıyor. Yayınevlerinin liste oluşturmada söz sahibi olma şansı yok, sağlık otoriteleriyle çok kesin hatlarla belirli, neyin olması neyin olmaması gerektiğini söyleyen bir çalışma rehberler var. Listedeki her bir kitabın neden seçildiği rahatlıkla açıklanabiliyor. Yaklaşık 800 kitaptan oluşan uzun bir liste 35’e kadar daraltarak oluşturulmuş. Listedeki kitaplar 4 yılda bir güncelleniyor. Liste Bakanlığın Sağlık Müdürlüğü onayından geçiyor. Listenin sonunda onaylayan makamların adı yazıyor.
Bu programlarla 1 milyon kişiye ulaşan gerçekten çok güçlü bir liste yaratılmış.
Avustralya’da aynı programı uygulama üzerinde çalışılıyor.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Reading Groups – Okuma Grupları
Bir başka alan da (Connecting Communities and Social Isolation) toplulukları kaynaştırma ve sosyal yalnızlık. Kendini yalnız hisseden, tek başına yaşayan ve sosyal bağlantıları az olan insanlara yönelik okuma grupları düzenlenmiş.
Yetişkinler için de (Reading Groups for Everyone adı altında) web sitesinde duyurulan okuma grupları var. Şimdiye kadar yaklaşık 4000 okuma grubu kayıt olmuş. Bu iletişim ağı aracılığıyla da yayınevleri ve kampanyaları, (quiz) testler, etkinlikler hakkında duyurular yapılıyor.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Chatterbooks – Gevezekitaplar
Chatterbooks (Gevezekitaplar) programı okullarda ve kütüphanelerde gerçekleştirilen çocuklara yönelik bir ağ kurma projesi. İki şekilde yürütülüyor: İnsanlar materyalleri satın alıp kullanıyor. Yakın zamanda dijital model de eklenmiş, ayda bir web sitesinden indirip güncelleyebiliyorlar. Bu şekilde yeteri kadar bütçesi olmayan okullar da daha ekonomik şekilde bundan faydalanabiliyorlar. British Council bunları yurt dışı eğitim programlarının kapsamında da kullanıyor.
Chatterbooks için bazı yayınevlerinden sponsorluk sağlayarak çalışılabilen bir model de mevcut. Bu modelde yayınevi Reading Agency’e bir kitapla başvuruyor ve bu onlara seçtikleri bir yazarı veya kitabı tanıtıp yayma fırsatı sağlamış oluyor. Eğer sponsorluk anlaşması yoksa ve yayınevi bir kitabıyla Reading Agency’nin programına dahil olmak istiyorsa o zaman bir miktar ödeme yapması gerekiyor. Chatterbooks çocukların okumalarını ilerletmelerinden çok, keyif için okumalarını ve okudukları hakkında konuşmalarını sağlıyor.
2001 yılında başlatılan Chatterbooks Birleşmiş Krallık’ın en büyük çocuk okuma ağı. Okul kütüphane gibi alanlarda düzenlenen oturumlarda okunan kitapların tartışılıp değerlendirildiği bir okuma kulübü niteliği taşıyor. Gruplar kütüphaneciler, öğretmenler veya okuma tutkusu olan gönüllüler tarafından yönetiliyor. Chatterbooks, 4 ila 12 yaş arasındaki farklı yetenekler ve hedefler veya karma gruplarda çocuklarla kullanılabilen esnek bir model. Dernek wen sitesinde Chatterbooks oturumlarında kullanılacak fikirlerle dolu her ay ücretsiz indirilebilir etkinlik paketleri ve ayrıca farklı temalarda önerilen kitap listeleri sunuyor. Her seans en az 40 dakika sürüyor (birçok Chatterbooks kulübü 1 ila 1,5 saat boyunca toplanıyor). Sitede örnek bir oturum taslağı da bulunuyor.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Reading Friends – Okuyan Arkadaşlar
Derneğin Reading Friends Programı adı altında yeni bir projesi daha var. Büyük bir piyango çekiliş firması tarafından desteklenerek başlatılmış. Bu yaş grubuyla yapılan görüşmelerde ihtiyaç duydukları şeyin bir hedefi yakalama değil arkadaşlık geliştirmeye yönelik okuma olduğu anlaşılınca program hazırlanmış. Reading Friends özellikle yalnızlık çeken, unutma gibi zorluklar yaşamaya başlamış yaşlılara kitaplar aracılığıyla sohbet başlatma ve sosyalleşme fırsatı yaratıyor. Yerel organizasyonlarda gönüllüler tarafından gerçekleştirilen bu program şu anda İngiltere genelinde 14 yerde uygulanıyor. Örneğin yaşlı bakım evlerinde, gönüllüler yaşlıların neyle ilgilendiklerini buluyorlar, uygun kitabı seçip sunuyorlar ve bu kitapla ilgili aralarında sohbet başlatıyorlar. Edebiyat kaygısı olmadan, yaşlıların kendi hikâyelerini hatırlayıp paylaşmalarına fırsat tanıyan herhangi türde kitap olabiliyor.
Bir grup olma zorunluluğu da yok, gönüllüyle birebir yapılan bir okuma- kitap sohbeti de olabilir. Odaklanılan nokta sohbet. Yaşlı bakım evleri, kütüphaneler, hapishanelerde şimdilik pilot olarak uygulanıyor ama ağustostan itibaren ülke genelinde uygulamaya geçmesi hedefleniyor. Kitap burada ‘bağ kurucu’. Şimdiye kadar 1000 kişiye ulaşılmış, %88’i sosyal bağlarının güçlendiğini, harcadıkları vakti çok değerli bulduklarını ifade etmişler.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Book Sorter – Kitap Sınıflandırıcı
Summer Reading Challenge etki değerlendirmesi yapılırken kütüphanelerden çocukların okumalarıyla ilgili geri bildirimler alınmış. Bazı çocukların kitabı çok sıkıcı bulmalarına rağmen ödül ve etiket almak için sonuna kadar okumaya kendilerini zorladığı anlaşılmış. Bu istenen bir şey olmadığı için yaşıt çocukların ilgilendikleri kitapları belirleyen bir kitap sınıflandırıcı hazırlanmış. Web sitesinde bulunan bu sınıflandırıcı listeler çocuklar ve yetişkinler için ayrı ayrı, okurdan okura tavsiye şeklinde bir bilgi aktarımı sağlıyor.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Dünya Kitap Gecesi- World Book Night
Her yıl mutlaka etkinlikler yapılan Dünya Kitap Gecesi, her yıl 23 Nisan’da gerçekleşen ulusal bir okuma ve kitap kutlaması. Bugünün en temel amacı İngiltere genelinde düzenli olarak okumayanlara kitap ulaştırmak. Bu odakla hapishaneler, kütüphaneler, kolejler, hastaneler, bakım evleri ve evsiz barınakları gibi kuruluşlar aracılığıyla ve gönüllü kişilerin kendi grupları içinde yaptığı kitap paylaşımlarıyla bugün kutlanıyor.
Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
