Hepimizin üzerinde hemfikir olduğu şey; kitap okumanın önemi.
Okuma eylemi, insanı bireysel ve toplumsal yaşamda etkiler, geliştirir. Kendisi için yeni bir dünya kurmasını sağlar. Demokratik ve çağdaş bir toplum yapısı, kendini gerçekleştirmiş “birey”lerle oluşturulabilir. Başka bir söyleyişle okuma kültürü edinmiş birey, düşünme ve eleştirme süreçlerini işlevsel kılan bireydir.
“Okuma kültürü”, Türkiye’de son yıllarda sıkça kullanılmakla birlikte, “okuma alışkanlığı” ile karıştırılmaktadır. Okuma kültürü, bireyin düşünme, eleştirme, üretme süreçlerini yapılandıran en temel değişkendir ve okuma alışkanlığının üst basamağı olan “eleştirel okuma yazma becerisi”ni de edinmeyi gerekli kılar. “Okuma kültürü edinme” ise birbirini bütünleyen, ardışık bir süreçtir.
Okuma kültürü, kısaca okumanın alışkanlığa ve eleştirel okuma becerisine dönüşmesiyle erişilen okuma düzeyi, evrensel okuryazarlık tanımlanabilir.
Okuma kültürünün kazanılmasında ailelere, öğretmenlere, kütüphanecilere ve yayıncılara büyük sorumluluk düşmektedir.
Ülkemizde okuma kültürünün yaygınlaştırılmasını çalışma konularından biri haline getiren Türkiye Yayıncılar Birliğinin, Sivil Toplum Sektörünün Ortaklıklar ve Ağlar Hibe Programı kapsamında aldığı hibeyle kurduğu OKUYAY- Okuma Kültürünü Yaygınlaştırma Platformu, okuma kültürünü desteklemeye çalışan STK’lere, aktivistlere, gönüllülere destek vererek Türkiye ve Avrupa’daki iyi örnekleri Türkiye geneline yaymayı hedeflemektedir.
Faaliyetler ve Etkinlikler
- Çalışmamızın başında 20 şehirde Türkiye’nin okuma kültürünün durumunu niteliksel olarak ortaya koyan 3000 kişilik bir anket yapılacaktır.
- Türkiye’de okuma kültürüne doğrudan ya da dolaylı olarak destek veren STK’ler, aktivist, gönüllü vb. kapsayan bir veri tabanı oluşturulacaktır.
- Bu iki anketin sonuçları tüm ilgililer ve toplumla paylaşılarak elde edilen verilerden diğer sektör ve aktörlerin faydalanması sağlanacaktır.
- Veri tabanından belirlenecek 50 STK ve 50 aktivist için kapasite gelişimi eğitimleri verilecektir.
- Çeşitli aktivitelerle 50 yerel STK’nin projeden doğrudan, 500 STK’nin de dolaylı faydalanması sağlanacaktır.
- Belirlenen STK’leri, aktif vatandaşları ve kamu otoritelerini bir araya getiren en az 30 etkinlik gerçekleştirilecektir.
- Bu STK temsilcileri Avrupa’da okuma kültürüne dair çalışmalar yapan STK temsilcileri ve ilgili AB kurumlarından temsilcileriyle bir araya getirilecektir.
- Anket ve veri tabanı çalışmasının tamamlanmasından sonra elde edilen veriler ışığında seçilecek dört bölgede ebeveynleri, öğretmenleri, kamu kuruluşlarını, kütüphaneleri ve sivil toplumu yayıncılık paydaşlarıyla bir araya getiren pilot uygulamalar yapılacaktır.
- Seçilen bölgelerde yapılacak pilot projelerle en az 4000 kişiye ulaşılacaktır.
- Proje boyunca yapılacak tüm çalışmalar, kurulacak iletişim ve sosyal ağları platformun WEB sayfasında ve hazırlanacak kılavuzlarla tüm STK’lere duyurulacaktır.
- Proje sonunda hazırlanacak ve 10.000 adet basılarak ilgililere gönderilecek “Okuma Kültürünü Geliştirmeye Yardımcı Kılavuz” bu alanda önemli bir başvuru kaynağı olacaktır.
- OKUYAY Platformu İstanbul Taksim’deki çalışma ofisinde düzenleyeceği toplantılar ve etkinliklerle okuma kültürünü geliştirmeye destek olacakları bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Bunun için OKUYAY Platformu bünyesinde:
- Projenin ele aldığı tüm konuları kapsayan 12 Danışma Toplantısı,
- “Okuyay Konuşmaları” ve “Okuyay Buluşmaları” başlığı altında 50 toplantı düzenlenerek OKUYAY Platformu’nu 2 yılda 1000 kişinin ziyaret etmesi hedeflenmektedir.
- Platform bünyesinde kurulacak okuma kültürü konulu kitaplık da araştırmacıların kullanımına açık olacaktır.
- OKUYAY Platformu 10 Tüyap kitap fuarında ve Kadıköy Belediyesi’nin etkinliklerinde stant açarak en 3500 kişi projeden haberdar edecektir. Yine bu fuar ve etkinlik alanlarında okuma kültürünü kavramsal olarak tartışmak için herkesin katılımına açık paneller düzenleyecektir.
Beklenen Sonuçlar
- STK’lerin politika ve karar alma süreçlerine daha aktif katılabilmelerini sağlayacak bir mekanizma yaratmak
- Okuma, okuma kültürünün desteklenmesi ve kitaplara erişim konularında çalışan STK’ler arasında bir ağ platformu oluşturmak
- Hedeflenen STKlerin etkinlikleri, bu örgütlerin yönetişim ve kurumsal kapasitelerini geliştirmek
Projenin tamamlanmasının ardından OKUYAY Platformu’nun sürdürülebilirliği Türkiye Yayıncılar Birliğinin hedefleri arasındadır.
Okuyan bir toplum için herkesin elini taşına altına sokması gerektiği bilinciyle Türkiye’de kitaba ve okumaya dair her şeyin parçası olmaya çalışan ve bunun için hem profesyonel alanda hem de toplum için pek çok etkinlik yapan Türkiye Yayıncılar Birliği’nin yeni projesi OKUYAY Platformu’nu takip edin!