National Literacy Trust
National Literacy Trust (Ulusal Okuryazarlık Vakfı) dezavantajlı bölgelerdeki çocukların ve gençlerin okuryazarlık becerilerini artırmayı misyon edinmiş tam bağımsız bir yardım vakfı. Cornwall Düşesi himayesinde Vakıf Başkanı Barones Usha Prasha tarafından yönetiliyor, 11 üyeli bir mütevelli heyeti var. İngiltere ve Kuzey İrlanda’da 11 yaş civarındaki her 6 çocuktan 1’inin okuma ve yazma becerisinin yetersiz olduğu tespit edilmiş. Bu nedenle NLT bu tür çocukların ve gençlerin okuma, yazma ve konuşma becerilerini artırmayı ve onları başarılı bir geleceğe yönlendirecek şekilde yeteneklerini geliştirmeyi hedefliyor.
60 bin kadar Twitter takipçisi olan NLT yaptığı araştırmalarla dikkat çekiyor, önemli dergi ve gazetelerde bu araştırma sonuçları makaleler olarak yer alıyor. Ayrıca futbol kulüpleriyle de yakın çalıştıkları için popüler haberler üretiliyor.
Anket
12 senedir her yıl aynı formatta gerçekleştirdikleri okuryazarlık anketi 57 bin katılımcıyla bu alanda dünyanın en büyük anket çalışması. Anket özellikle çocukların ve gençlerin okuma yazma davranışlarını ve tavırlarını ölçmeye çalışıyor. Elde edilen düzenli veriler, gelişimin takip edilmesini sağlıyor ve bu sayede son 2 yıl içinde düşük gelirli ve yüksek gelirli ailelerin çocukları arasındaki okuryazarlık seviyesi farkı kapatılabilmiş. Bu uzun yıllardır yürütülen bir çalışmanın sonucu olarak elde edilen bir gelişme.
NLT’nin misyonu bölgeye göre olabilecek en uygun programı hazırlamak. ‘Ulusal’ bir organizasyon olmasına rağmen eğitim ve kampanyalar söz konusu olduğunda kaliteli bir hizmet verebilmek için her bölgenin kendi ihtiyacına yönelik ön çalışmalar yapılıyor. Mesela, çok fazla sorunları olan Hasting bölgesinin ihtiyaçları ve kültürüyle Bradford’unki büyük farklılık gösteriyor. Toplamda 12 tane çalışma merkezinden her birinin kendine özgü kültürel yapısı ve gereksinimleri var.
Read Manchester, Read Hasting, ikisi de Read (Oku) projesi olmasına rağmen tasarımları çok farklı. Bölgelerde de destek veren ortaklar farklılaşıyor. Bazı bölgelerde trende-otobüste okuma gibi kampanyalar yapılırken iş birliği yapılan yerli ortaklar ulaşım firmaları oluyor. Kısaca ortaklar ve sponsorlar yere ve duruma göre değişiyor.
NLT’nin kendi kampanya takımı var. Üç ayrı alanda; okul çalışmaları, topluluklarla ilgili projeler ve kampanya/araştırma grubu… Kampanyaları kendi araştırma verilerine dayanarak hazırlıyorlar. Okuryazarlık anketini de bu araştırma grubu hazırlıyor ve uygulanmasını sağlıyor. World Book Day, Reading Agency, CILIP gibi başka vakıf ve dernekler için de araştırmalar yapıyorlar.
Futbol takımlarının sahipler için yapılan Süper Lig çalışmaları da bulunuyor. Çoğunun televizyon kanallarıyla yakın bağları ve kuvvetli sponsorluk ilişkileri var, bunlardan PR olarak yararlanılıyor. “British Got Talent” gibi popüler programların reklam aralarında NLT’Nin tanıtılmasını sağlıyorlar, okullara okuma kutuları gönderilmesi için sponsor oluyorlar. Normalde ulaşılamayan bir çevreye ulaşılmasını sağlıyorlar.
Önemli Projeler
Okuma Keyfi ve Genç Okuyucular Programı
Okuma kültürüne emek veren vakıfların sürekli ve tutarlı çalışmalarıyla, aynı zamanda kütüphanelerin, öğretmenlerin, ebeveynlerin çabalarıyla “keyif için kitap okuma” düşüncesi yaygınlaşmaya başladı.
NLT gibi organizasyonlar çalışmaları ve raporlarıyla yönlendirici oldular. Ardından bu rapor ve araştırmaları bir yol planı haline getirmeyi başardılar. Örneğin NTL bu doğrultuda düzenlediği 1.5 günlük veya 3 günlük eğitimler sayesinde çocuklar arasında keyif için okumayı alışkanlık haline getirmek için içerik, yapı ve yöntemler sunuyor. Hükümet ise eğitim takvimini sürekli güncelleyip geliştirirken bu organizasyonlarla fikir alışverişlerinde bulunarak okuma kültürünü destekleyecek şekilde davrandı.
2014’te okulların eğitim programlarına ilk defa “keyif için okuma” fikri tanıtıldı. Müfredata okuma eyleminin eğlence olarak da eklenmesi öğretmenlere bu konuda esnek davranma ve konuya daha çok odaklanma fırsatı tanıdı ve onlara izin vermiş oldu. Bu çok büyük bir fark yarattı.
NLT’nin bu anlamda yürüttüğü programlardan bir diğeri de Genç Okuyucular Programı. Dezavantajlı bölgelerde yaşayan ve bu nedenle okulu bırakmak zorunda kalan ve iyi okuyamayan ilkokul çocuklarına yönelik bu programda çeşitli eğlenceli aktivitelerle sevecekleri kitapları seçme ve okuma şansı tanıyarak okuma alışkanlığını devam ettirmelerine destek sağlanıyor. Bu programın temelinde yatan inanç ise okuma sevgisinin bu çocukların hayatını değiştirebilecek olma ihtimali.
Read On Get On (Oku, İlerle)
Oku, İlerle (ROGO), 2014 yılında, İngiltere’de okuma seviyelerini iyileştirmeyi taahhüt eden 12 yardım kuruluşu ve eğitim kuruluşu tarafından başlatıldı. Kampanya, İngiltere’deki tüm çocukların 11 yaşına kadar iyi okuyabilir hale gelmelerini ve tüm çocukların beş yaşına kadar iyi düzeyde dil, erken okuryazarlık ve okuma gelişimi elde etmelerini sağlamayı amaçlıyor.
NTL, Kasım 2016’da, 11 yaşına kadar tüm çocukların iyi okuması için planlarını belirleyen çocuklar için okumaya yönelik bir stratejini açıkladı. Strateji, ilkokulun sonuna kadar tüm çocukların iyi okumasını sağlamak üzere ROGO hedefine ulaşmak için belirlenen on adımı özetliyor ve okullarda fonetik ve anlama öğretiminin hayati öneminin, her çocuğun okumaya ilgi duymasına ve okuma sevgisini geliştirmesine yardımcı olan yaklaşımlarla tamamlanması gerektiğini vurguluyor.
ROGO koalisyonu, İngiltere’de çocuklarda bilişsel becerileri, duygusal süreçleri ve okuma davranışlarını kapsayan tutarlı ve bütünsel bir çocuk ölçüsü oluşturmak için hükümet ve araştırmacılarla çalıştı. ROGO Endeksi ilk 2017 yılında yayınlandı ve yıllık bazda yayımlanıyor.
Daha fazla bilgi için: https://literacytrust.org.uk/policy-and-campaigns/read-on-get-on/
World Book Day (Dünya Kitap Günü) ve Ulusal Kitap Jetonları
NLT Dünya Kitap Günü’nde okulların en iyi şekilde yararlanmasına yardımcı olmak için ders planları, etkinlik sayfaları, tartışma kılavuzları ve daha fazlasını içeren bir dizi ücretsiz birincil kaynak oluşturarak organizasyona destek oluyor.
Ayrıca Dünya Kitap Günü’nün NLT’nin tüm merkez ve programlarında da çok sayıda etkinlikle kutlanmasına özen gösteriyor. Merkezlerin ve bölgesel kampanyaların her birinde Ulusal Kitap Jetonları dağıtılıyor. Çocuklara kitap ulaştırma üzere bağış kampanyaları yapılıyor. Ulusal Kitap Jetonları, tüm ülkede kitap satıcılarında geçerli ve karşılığında kitap satın alınabilen bir hediye kartı.
Öğretmenler tarafından sıkı bir favori olan Ulusal Kitap Jetonları, ödül verme sezonunda çocukları ödüllendirmek veya okumaları için motive etmek üzere mükemmel bir yöntem olarak kullanılıyor.
Daha fazla bilgi için: https://www.worldbookday.com/
Ulusal Okuma Yılı
2008 Ulusal Okuma Yılı, NLT liderliğindeki ortaklardan oluşan bir konsorsiyum tarafından yapılmış. Okul Çocukları ve Aileleri Dairesi (DCSF) tarafından, lider ortağı The Reading Agency ile birlikte ailede ve ötesinde okumayı teşvik etmek ve bir okuyucu ülkesi oluşturmaya yardımcı olmak amacıyla yürütülen kampanyada eğitim, kütüphane, topluluk, kurumsal ve iş sektörleri arasındaki etkileşimi teşvik etmek için tasarlanmış bir strateji geliştirildi.
Kampanya süresince 6.000 etkinlik yapıldı; 2.3 milyondan fazla yeni kütüphane üyesi (araştırmaya göre, %70’i düşük gelirli ailelerin çocukları, yılın başında bu oran % 58 idi) kazanıldı; Yaz Okuma Yarışması’na katılan erkek çocuk sayısı 23.000 kişi arttı.
Kampanya ile ilgili hazırlanmış detaylı pdf dokümanına buradan ulaşabilirsiniz: https://cdn.literacytrust.org.uk/media/documents/2009_04_01_free_research_-_reading_the_future_-_2008_national_year_of_reading_iItQBIV.pdf
Çalışma Merkezleri (HUB)
Çalışma Merkezi (hub), yardıma en çok ihtiyaç duyan topluluklar için bölgesel ortaklarla oluşturulan yerel çözümleri hayata geçirmeyi strateji olarak kabul etmiş olan NLT’nin çözümlerinden biri. NLT Merkezleri ve bölgesel kampanyalar, toplulukların eğitim, sermaye ve istihdam edilebilirlik seviyesinde artış gibi hedeflere ulaşmalarına yardımcı oluyor.
NLT Çalışma Merkezleri, düşük okuryazarlık düzeylerinin insanların yaşamlarını ciddi şekilde etkilediği topluluklardaki okuryazarlık sorunlarıyla mücadele etmek için yerel ortakları bir araya getiriyor. Merkez bölgelerindeki okuryazarlık düzeylerini yükseltmeye yardımcı olmak için yerel işletmeler, sağlık, eğitim ve kültürel organizasyonlarla çalışılıyor ve her bölgede o bölgenin ihtiyaçlarına yönelik bir yaklaşım geliştiriliyor. Çünkü NLT, uzun süreli bir değişim yaratmanın en iyi yolunun bu olduğu görüşünde.
Özellikle Yayıncılar Birliği ve Charlie Redmayne (Harper Collins Yayınları Başkanı) ile birlikte bu sene başlatılan okuryazarlık projesinde pek çok yayınevinin de iş birliğiyle dezavantajlı bölgelerin birer yayınevi tarafından sahiplenilmesini sağlanmış.
Örneğin London House Kuzeydoğu bölgesini, Penguen üstlenmiş. Okuma yazma konusunda ihtiyaçları büyük olan, önceden beri kampanyalarla desteklenen bir bölge olduğu için, Penguen buradaki çalışma merkezine hem ücretsiz kitaplar bağışlayarak hem de NLT ile etkinlik programları tasarlayarak destekçi olmuş. Kitapların okullara ulaştırılması, öğretmenlerin yeni kitaplardan haberdar edilmesi ve bunları etkili kullanma konusunda eğitilmesi konusunda önemli ve etkileyici çalışmalar yapılmış.
Aynı şekilde Bloomsbury Yayıncılık Hasting şehrini üstlenerek bu bölgede yeni kurulan bir eğitim merkeziyle çalışmalar yapmış. Yalnızca büyük yayınevleri değil, küçük çaplı yayınevleri de küçük ölçeklerde yardımlarda bulunarak birkaç okula destek olmuşlar.
Çalışma Merkezleri ile ilgili daha detaylı bilgi ve örnekler için: https://literacytrust.org.uk/communities/#national-literacy-trust-hubs
New Wise
Guardian gazetesi ve Google iş birliğiyle yürütülen “News Wise” adlı çalışma öğrencilerin güvenilir kaynaklardan bilgi edinmesini sağlarken eleştirel okumayı da geliştiriyor.
2018 sonbaharında başlatılan pilot program, 5. ve 6. sınıflardaki öğretmenlere müfredat tabanlı ders planları ve çevrimiçi kaynaklar ve gazeteciler tarafından verilen okul atölyelerini içeriyor. Pilot proje başlangıçta yüksek oranda dezavantajlı çocukların bulunduğu ilkokullara odaklanıyor.
Daha detay bilgi için:
https://literacytrust.org.uk/news/news-wise-helping-primary-pupils-tackle-fake-news/
https://www.theguardian.com/newswise
Early Words Together (Beraber İlk Kelimelerimiz)
Dezavantajlı bölgelerdeki çocukların % 50’ye kadarı, ilerlemeleri için gereken dil becerileri olmadan okula başlıyor. Küçük çocuklarla çalışan personel ve gönüllüler, okul öncesi yaştaki çocuklar ve ebeveyleriyle birlikte çalışarak, çocukların evde iletişim, dil ve okuryazarlık becerilerini destekleyebilmeleri için ebeveynlerin güvenini geliştirmek üzere eğitim veriliyor. NLT’nin en uzun dönemli, özellikle 0-5 yaş arasındaki çocuklara yönelik projesi olan Early Words Together dil gelişimi ve okuma aktiviteleri konusunda gönüllüleri ailelere destek olacak şekilde eğitiliyor. Yalnızca ebeveynleri değil, çocuklarla ilgili işler yapan tüm sektörlerdeki insanların da eğitilmesi hedefleniyor. Tüm sektörlerde çocukla doğrudan temas içinde olan insanların da bilinçlendirilmeleri gerekiyor. Alışveriş merkezlerinde çocukların oyalandığı yerlerde kitapların olması teşvik ediliyor. Yayıncılar bu konuda destek olmak için gönüllü oldukları sürece, bu tür mağazalarla iş birliği yapmak oldukça kolay. Örneğin, Mc Donalds, Happy Meal çocuk menülerine kitap ekleyerek milyonlarca çocuğa kitap dağıtıyor.
Daha detaylı bilgi için:
https://literacytrust.org.uk/early-years/
https://literacytrust.org.uk/programmes/early-words-together/early-words-together-two/
Evde Eğitim
NLT, 2019 yılında Eğitim Müdürlüğü’nün talebiyle evde eğitim (home learning) projesini uygulamaya koydu. Bu konuda uzun zamandır pek çok çalışma yapıldığı için NLT bu projeyi kabul etmiş. Bu projeyle ilk defa ulaşılacak hedef topluluk ve çalışma alanı resmi makamlar tarafından belirlenmiş. Kampanya ebeveynleri çocuklarıyla sohbet etme, oynama ve okuma yöntemlerini günlük rutinlerine dahil etmeleri için desteklemeyi amaçlıyor.
Daha detaylı bilgi için: https://literacytrust.org.uk/search/?query=Home+Learning
Small Talk (Küçük Sohbetler)
Küçük Sohbetler, ebeveynlerin çocuklarıyla her gün yaptıkları faaliyetleri çocuklarının dil becerilerini geliştirmek için yeni fırsatlara dönüştürmelerine yardımcı olan bir proje. Projenin bir parçası olarak small-talk.org.uk sitesi oluşturulmuş. Bu site ebeveynlerin her gün küçük çocuklarıyla sohbet etmelerine, oyun oynamalarına ve okumalarına yardımcı olacak basit videolar, ipuçları ve bilgilerle dolu bir platform.
Web sitesi kahvaltıdan yatma saatine veya süpermarket gezisine kadar, nerede olurlarsa olsunlar ve ne yapıyor olurlarsa olsunlar ebeveynlerin çocuklarıyla yapabilecekleri basit aktivitelerle dolu.
Small Talk projesi için, ebeveynlerin çocuklarıyla her gün alışveriş merkezleri ve kafeler gibi zaman geçirdiği yerlerde bir dizi halka açık etkinlik düzenleniyor. Yerel işletmelerden gelen eğitimli gönüllüler de dil becerilerini geliştirmek için çocuklarıyla evde yapabilecekleri kısa, basit ve eğlenceli aktiviteleri ebeveynlere göstermek için profesyonel eğitimcilerle birlikte bu aktivitelerde rol alıyor.
Daha detaylı bilgi için:
https://literacytrust.org.uk/policy-and-campaigns/home-learning-environment/small-talk/
