Silent Books (Sessiz Kitaplar) Projesi
Lampedusa, Afrika’dan ve Orta Doğu’dan gelen binlerce göçmene ev sahipliği yapan, İtalya’ya bağlı bir Akdeniz adası. Uluslararası Genç İnsanlar için Kitaplar Heyeti (IBBY), adadaki İtalyan ve göçmen çocukları birbirleriyle ve kitaplarla buluşturmak amacıyla Lampedusa Kütüphanesi’ni kurdu. Bu kütüphane Lampedusa dışında nadir olarak bulunabilecek sessiz kitaplardan oluşuyor. Silent Books (Sessiz Kitaplar), anlatılarını sözcükler değil, çizimler yoluyla aktarırken çocuklar arasındaki dilsel, coğrafi ve kültürel sınırları ortadan kaldırmayı hedefliyor.
İlk olarak -IBBY Kampları kapsamında- Lampedusa’ya giden IBBY İtalya gönüllüleri, gençler ve çocuklardan oluşan bin kişilik bir grupla bir araya geldi. Gönüllüler arasında; kütüphaneciler, öğretmenler, okuma teşviki sağlamayı amaçlayan insanlar, hikâyeciler ve çizerler vardı. Bu grupla beraber kırk etkinlik düzenlendi.
Kamplarda bir grup lise öğrencisi bir kütüphanenin işleyişiyle ve sesli okumayla ilgili eğitimlerden geçti. Birkaç yetişkin ve öğretmen, IBBY gönüllülerinin yokluğunda da çalışmaları sürdürdü. Daha sonraları Lampedusa Kütüphanesi olarak kullanılması planlanan bina çarşamba ve cumartesi akşamları açık tutuldu. Bu sayede genç kütüphaneciler yaratılırken kütüphanenin 2017 senesindeki açılışıyla ilgili de önemli adımlar atıldı.
IBBY, kütüphaneyle ilgili amaçlarını “yerel ama uluslararası; normal ama sıra dışı ve kapısı herkese açık olacak bir kütüphane yaratmak” olarak tasvir ediyor. Bu amaçlar çerçevesinde çalışacak gönüllüler için de bir davetiye yayımlayan IBBY İtalya, şimdilerde birçok gönüllüsüyle göçmenlerin ve göçmen çocuklarının sosyal hayata entegrasyonu açısından önemli sonuçlar elde ediyor.
Gitgide daha fazla ilgi görmeyi başaran kütüphanede, talep olduğu takdirde rehberli geziler düzenleniyor. Her açılışta beş kişilik bir gönüllü grubu kütüphanedeki yerini almış oluyor.
Projenin ilk adımı, yani kütüphane açılışı, başarıyla tamamlandıktan sonra, geriye sadece “sessiz kitaplar” bulmak kalmıştı. ÇGYD, 2013 senesinde 110 kitaplık, 2015 senesinde 51 kitaplık, 2017 senesinde ise 79 kitaplık kitap bağışında bulunarak Lampedusa Kütüphanesi’nin zenginleşmesine katkıda bulundu.
Kütüphaneye uğrayan her bir ziyaretçi, göçmenlerle empati kuracağı bir ortama dahil olmuş oluyor. Kütüphaneye gelenlerin kelimeler yerine sessiz kitaplar kullanarak iletişim kurması gerekiyor. Proje kapsamında geliştirilen bu iletişim modeline göre, gönüllülerin bu kitapları okuması, neyle ilgili olduklarını çözmesi de proje gerekliklerinin arasında.
IBBY -projeyle ilgili güncel kaynaklarda- şimdiye kadar iki yüz elliyi aşkın kitap toplandığının altını çiziyor. Bu da Sessiz Kitaplar’ın başarısını kanıtlar nitelikte. Proje sunumlarında; insanların, bir sonraki sergi için kitaplar yollayarak veya Lampedusa’da vakit geçirip gönüllü yardımlarda bulunarak projeye destek olabilecekleri vurgulanıyor.
Proje öncesinde yapılan eğitimlerin yanı sıra, eğitici broşürler de projenin sürdürülebilirliğinden emin olunmak adına kitlelere sunuluyor. Proje yetkilileri tarafından hazırlanan broşürlerden birinin (üstte), onuncu maddesiyle birlikte adeta projeyi özetler nitelikte olduğu söylenebilir: Evlerinden bu kadar uzağa seyahat eden bu insanlarla tanıştığın çok şanslı ve minnettar hissediyor olmalısın. Seninle tanıştıklarını asla unutmayacaklar ve sen de onlarla olan tanışmanı hep hatırlayacaksın.
Ortak bir anadili konuşmayan insanlar için çeşitli öneriler barındıran broşürde; sessiz bir ortam yaratılması/seçilmesi, kitaplarla korkmadan etkileşimde bulunulması, sessizliğin hissedilmesi, kitap dağıtımı yapılan insanların hikâyedeki karakterler olarak hayal edilmesi, insanların tepkilerinin ölçülmesi, yorumlar yapılması, okuma grubundaki insanların çizimlerle ilgili tepki/yorumlarının dinlenmesi, kitaplar baz alınarak oyunlar yaratılması ve etkinlik sonrasında okuma grubuna katılan herkese teşekkür edilmesi gibi dikkat çekici öneriler yer alıyor.
Daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
